واکاوی چند کهن الگو در آثار ابوتراب خسروی

Authors

مریم شریف نسب

نیره سلیمی

abstract

کهن الگوها (به زعم یونگ) عناصرِ ساختاریِ اسطوره سازی هستند که همواره در روانِ ناهشیار بشر وجود دارند و زمینه ای برای نشان دادنِ واکنش های مشابه به محرک های معیّن اند. حضور کهن الگو در هر متن ادبی، به نوعی سبب دسترس پذیرشدنِ پنداره های ازلی به شیوه ای هنرمندانه می شود. ابوتراب خسروی از نویسندگانی است که در آثارش توجه زیادی به اساطیر و کهن الگوها دارد و تکرار مضامین اسطوره ای در داستان هایش از ویژگی های سبکی قلم اوست؛ چنان که در سه مجموعه داستان کوتاه (هاویه، دیوان سومنات، و کتاب ویران) و دو رمانش (اسفار کاتبان و رود راوی) برخی از این نمادها را با بسامد بالا به کار گرفته است. با توجه به ویژگی های قلم خسروی، که او را در جرگة نویسندگان مدرن و پسامدرن امروز ایران زمین قرار داده است، بررسی این نماد ها می تواند پرده های بیش تری را از پیش چشم مخاطبان او کنار زند؛ زیرا این نمادهای اسطوره ای به داستان های خسروی ژرفای معنایی بخشیده است. در این مقاله نمادهای اسطوره ای کلمه، درختان همیشه سبز (سرو و کاج) و تاک، و ماه و مار (به شیوة تحلیلی ـ توصیفی) بررسی شده و از باب نمونه، تمام داستان «ماه و مار» خوانش کهن الگویی شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد این نمادها نه فقط در چهارچوب معنای ایرانیِ اسطوره ایِ خود، بلکه در معنای جهان شمول کهن الگویی به کار گرفته شده و در متن داستان ها خوش نشسته اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکاوی چند کهن‌الگو در آثار ابوتراب خسروی

کهن‌الگوها (به زعم یونگ) عناصرِ ساختاریِ اسطوره‌سازی‌ هستند که همواره در روانِ ناهشیار بشر وجود دارند و زمینه‌ای برای نشان‌دادنِ واکنش‌های مشابه به محرک‌های معیّن‌اند. حضور کهن‌الگو در هر متن ادبی، به‌نوعی سبب دسترس‌پذیرشدنِ پنداره‌های ازلی به شیوه‌ای هنرمندانه می‌شود. ابوتراب خسروی از نویسندگانی است که در آثارش توجه زیادی به اساطیر و کهن‌الگوها دارد و تکرار مضامین اسطوره‌ای در داستان‌هایش از ویژگی‌ه...

full text

«وصف مدرنیستی» در آثار ابوتراب خسروی

جایگاه توصیف در داستان‌های مدرنیستی، متفاوت از داستان‌های کلاسیک است. در این راستا، تکنیک‌ها، کارکردها و سوژه‌های وصف نیز تغییر می‌یابد. توصیف در داستان‌های سنتی، منحصر به مفاهیم عینی و قابل مشاهده می‌باشد. ساختار وصف‌ها بر اساس عناصر واقعی، شمول‌گرا و غیرتجریدی بنا می‌شود. اما در آثار مدرن، وصف‌ها درونی و معناگرا می‌شود. به رفتارها و مضمون‌ها بیشتر از ظواهر توجه می‌گردد. نویسندۀ مدرن به معانی ...

full text

پسامدرنیسم در آثار ابوتراب خسروی

پسامدرنیسم ، اصطلاحی کلی و متکثر است که ناظر بر رخدادها و تحولات هنری ، فلسفی ، سیاسی و ... است. تحولاتی که در سال های بعد از جنگ دوم بین الملل و دوران جنگ سرد شکوفا شد. اندیشمندان بزرگ این نحله ی هنری- فلسفی همچون فرانسوا لیوتار، برایان مک هیل ، ایهاب حسن هر یک از دیدگاه های متفاوت ، نظریه هایی متنوع در باب ماهیت پست مدرنیسم و رابطه آن جامعه انسانی بیان کرده اند. این پدیده نوظهور در ادبیات جها...

15 صفحه اول

نقد و بررسی آثار ابوتراب خسروی (تحلیل ساختاری و مضمونی)

ابوتراب خسروی یکی از نویسندگان برجسته نسل سوم ایران است. تاکنون دو مجموعه داستان کوتاه با عنوان های هاویه (1370)و دیوان سومنات (1377) از او به چاپ رسیده است. خسروی دو رمان هم نوشته است. وی اسفار کاتبان را در سال 1379 و رود راوی را در سال 1382 منتشر کرده است. رمان های خسروی به دلیل تازگی سبک نگارش، برنده جایزه مهرگان ادب و جایزه سال هوشنگ گلشیری شده اند. خسروی نویسنده ای است با سبکی خاص و منح...

15 صفحه اول

همکنشی ادبیات و نقاشی در داستانی از ابوتراب خسروی

مطالعات تطبیقی ادبیات در مقام یک تخصص روشمند، از سازوکارهای پژوهشی متعددی برای تحلیل متون بهره گرفته است. تعمق در متون ادبی از رهگذر کشف پیوند آنها با هنرها یکی از سازوکارهای تعریف شده در این حوزه شناختی است. پژوهش حاضر با تکیه بر این انگاره کوشیده است داستان کوتاه «مینیاتورها» از مجموعه داستان دیوان سومنات از ابوتراب خسروی را واکاوی و تحلیل نماید. براساس پژوهش حاضر، عنوان‌پردازی متن ادبی، کارب...

full text

واکاوی نسبت میان موجودیت و روایت زمانی مطالعۀ موردی: داستان‌های ابوتراب خسروی

در بحث از ادبیات داستانی، موجودیت و هویت شخصیت‌ها در بستر روایت، زمانی است که پیکربندی می‌یابد؛ به این معنا که به دست آوردن شناختی معتبر از یکی مستلزم شناخت دیگری نیز هست. در این پژوهش، تلاش بر این است تا از طریق شناخت استراتژیِ نوشتاری ابوتراب خسروی برای شکل‌دهی به زمان رواییِ داستان‌ها، به فهمی کیفی از هویت و موجودیت پرسوناژ‌ها و کنش‌های آنها به طور خاص و نظم موجود در روابط اجزاء به طور عام دست...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات پارسی معاصر

Publisher: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

ISSN 2383-0549

volume 5

issue 1 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023